Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zwoleniu

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 kwietnia 2021r. ( data nadania) J. S. domagała się ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej pomiędzy nią a pozwanym A. S. z dniem wytoczenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania wskazała, że strony od 3 lat pozostają w faktycznej separacji. Prowadzą osobne gospodarstwa domowe, dysponują odrębnymi rachunkami bankowymi. Nie mają wzajemnie wpływu na swoje postępowanie, także w sprawach finansowych. Ich osobiste relacje nie rokują ,że taka sytuacja może ulec zmianie.

(pozew wraz z uzasadnieniem k. 4)

Pozwany A. S. w odpowiedzi na pozew stanowiącej jednocześnie pozew wzajemny wnosił o ustanowienie pomiędzy nim a małżonką rozdzielności majątkowej, z tym, że z datą sprzed złożenia pozwu, to jest z dniem 01 lipca 2018r.

W uzasadnieniu pozwu potwierdził twierdzenia powódki dotyczące czasookresu faktycznej separacji. Zgodził się ze wskazywaną w pozwie okolicznością ,że strony nie mają wzajemnie wpływu na swoje postępowanie a taka sytuacja ma trwały charakter. Ponadto wskazał, że pomimo ,że pozwany ( powód wzajemny) nie zamieszkuje wraz z powódką w ich wspólnym budynku mieszkalnym ,to w dalszym ciągu uiszcza należne z tytułu jego użytkowania opłaty za pobór wody, zużycie energii i opłaca podatek od nieruchomości. Zarzucił powódce, że za wartość złomu sprzedała bez jego wiedzy i zgody stalową konstrukcję wiaty wartą 30. 000 złotych. Wskazał, że powódka nie wyraża zgody na polubowny, umowny podział majątku wspólnego.

(odpowiedź na pozew stanowiący pozew wzajemny wraz z uzasadnieniem (k. 12-13v).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

A. S. , urodzony (...) w S. i J. S., urodzona (...) w S. zawarli związek małżeński w dniu 30 października 1976r. w S..

Małżonkowie S. mają dwie dorosłe , samodzielne córki. W przeszłości prowadzili działalność gospodarczą. Po jej zamknięciu pozostało do spłaty zadłużenie, które w ratach uiszcza A. S.. Do spłaty jest jeszcze kwota 94.000 złotych. Małżonkowie pozostają współwłaścicielami zabudowanej budynkiem mieszkalnym nieruchomości położonej w miejscowości (...) gmina K.. W trakcie trwania małżeństwa zakupili budynek położony w K. przy ul. (...). Został on wprowadzony jako aport do spółki cywilnej, w której wspólnikiem była J. S.. Po zakończeniu działalności spółki J. S. jako współwłaściciel tej nieruchomości podjęła decyzję o rozwiązaniu umowy dzierżawy z dzierżawcą, który uiszczał jej czynsz w kwocie 3000 zł. miesięcznie . W obecnej chwili budynek nie jest użytkowany, został od niego odcięty dopływ energii elektrycznej. Od 01 lipca 2018r. małżonkowie S. pozostają w separacji faktycznej na skutek wyprowadzki A. S. ze wspólnego budynku mieszkalnego na skutek wzajemnie złych relacji pomiędzy małżonkami. A. S. zamieszkał w wynajętym lokalu mieszkalnym położonym w R. o powierzchni użytkowej 50.80 m ^{( 2)}. Czynsz najmu wynosi kwotę 1000 złotych. Dodatkowo wynajętym uiszcza opłaty związane z użytkowaniem ww. lokal i mediów. Jednocześnie jednak uiszcza opłaty za pobór wody i energii elektrycznej w budynku mieszkalnym położonym w miejscowości (...) gm. K.. Ponosi także koszt podatku od tej nieruchomości.

J. S. bez wiedzy i zgody małżonka uporządkowała teren wyżej wskazanej nieruchomości poprzez usunięcie między innymi elementów konstrukcji wiaty oraz sprzedaż maszyn rolniczych. A. S., który dowiedział się o tym od okolicznych mieszkańców tuz po fakcie ocenia wartość tego sprzętu na kwotę 35. 000 - 40.000 złotych. J. S. kwestionuje wskazywaną wartość i twierdzi, że za sprzedaż tych elementów na złom otrzymała po odliczeniu kosztów wymontowania i wywozu kwotę 3000 złotych.

J. S. jest od 3 lat emerytką .Pobiera emeryturę w łącznej kwocie 1600 złotych.

A. S. pozostaje aktywny zawodowo. Jako Prezes (...)i (...)pobiera wynagrodzenie w kwocie 5300 złotych brutto. Jako członek rady powiatu otrzymuje dietę w wysokości 1000 złotych miesięcznie. Z tytułu dzierżawy gruntu pod wieżę otrzymuje jako wydzierżawiający kwotę 1200 złotych miesięcznie .W ciągu ostatnich trzech lat miał kłopoty zdrowotne wymagające hospitalizacji przez łączny okres 2 miesięcy, przy czym w szpitalach nie przebywał w sposób ciągły przez ten okres. W tym czasie korzystał przez miesiąc ze zwolnienia lekarskiego, niekiedy na potrzeby leczenia korzystał z urlopów, ze względów finansowych. W czerwcu 2019r. nosił się z zamiarem założenia pozwu rozwodowego i w tym celu uiścił opłatę sadowa w kwocie 600 złotych. Ostatecznie pozwu jednak nie złożył.

Małżonkowie S. podejmowali próby polubownego, umownego podziału majątku. Jednakże zakończyły się one niepowodzeniem.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie następujących dowodów: w znacznej części zeznań powódki J. S. i pozwanego A. S. k. 25v-26v),odpisu skróconego aktu małżeństwa ( k. 6), umowy najmu lokalu mieszkalnego (k. 15-17) , dowody opłat czynszu za wynajem lokalu mieszkalnego (k. 19),dowodu uiszczenia opłaty sądowej (k. 24).

Sąd zważył , co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 52§ 1 kro z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Stosownie zaś do treści § 2 wyżej wskazanego przepisu rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Pod pojęciem ważnych powodów należy rozumieć nie tylko okoliczności natury majątkowej, jak np. trwonienie przez jednego z małżonków składników majątku wspólnego czy spowodowanie uszczerbku w tym majątku . Ważnym powodem mogą być ponadto okoliczności stwarzające sytuację, w której wykonywanie zarządu przez każdego z małżonków ich wspólnym majątkiem jest niemożliwe lub znacznie utrudnione (zob. wyr. SN z 6.11.1972 r. III CRN 250/72, OSN 1973, Nr 6, poz. 113). Stan separacji małżonków w oczywisty sposób może zostać uznany za ważny powód ustanowienia rozdzielności majątkowej, jeżeli nie ma charakteru przejściowego, lecz stanowi skutek trwałego rozkładu pożycia małżonków. W wyroku z 13.1.2000 r. (II CKN 1070/98, Prok. i Pr. 2000, Nr 4, s. 30) Sąd Najwyższy wskazał , że ważnym powodem w rozumieniu art. 52 § 1 nie jest każda postać separacji faktycznej małżonków, lecz tylko taka, która zarazem uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym.

Powódka oraz pozwany pozostają w stosunkowo długotrwałej separacji faktycznej .Ich poziom wzajemnych relacji osobistych nie daje podstaw do przypuszczenia, iż ten stan rzeczy może ulec kiedykolwiek zmianie. Oboje zdają sobie z tego sprawę i w świetle ich twierdzeń okoliczność powyższą trzeba uznać za bezsporną . Nie prowadzą gospodarstwa domowego, nie zarządzają zgodnie majątkiem wspólnym, nie mają wpływu na postępowanie współmałżonka w żadnej dziedzinie życia, w tym w gospodarowaniu majątkiem i finansami . Pozwany (powód wzajemny) pomimo separacji faktycznej z małżonką uiszcza opłaty za pobór wody, energii oraz podatek od nieruchomości położonej w miejscowości (...) gmina K., leczy czyni to ,jak wyjaśnił, w celu niedoprowadzenia do powstania nieuregulowanych zobowiązań , które obciążałyby solidarnie oboje małżonków.

Mając powyższe okoliczności na względzie sąd uznał, iż z pewnością na kanwie ustalonego stanu faktycznego istnieją ważne powody do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej, o czym orzekł na podstawie art. 52§1kro.

Jeśli chodzi o datę ustanowienia rozdzielności , to co do zasady nie można jej ustanowić z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Zgodnie z art. 52 § 2 kro jedynie w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

O ustanowieniu rozdzielności majątkowej ze skutkiem wstecznym sąd nie może orzec przy całkowitym pominięciu zagrożeń dla interesów osób trzecich (wyr. SN z 11.1.1995 r., II CRN 148/94, OSN 1995, Nr 4, poz. 70). W wyroku z 3.2.1995 r. (II CRN 162/94, OSN 1995, Nr 6, poz. 100) Sąd Najwyższy podkreślił, że w orzeczeniu o ustanowieniu rozdzielności majątkowej skutek wsteczny powinien być nadawany w sytuacjach rzadkich i wyjątkowych. Tego typu stan rzeczy w sprawie niniejszej nie zachodzi. Pozwany (powód wzajemny) powołuje się na swój stan zdrowia jako okoliczność, która uniemożliwiła mu wystąpienie z powództwem o ustanowienie rozdzielności majątkowej w czasie wcześniejszym niż powódka. Jednocześnie przyznał, że w okresie ostatnich trzech lat był hospitalizowany łącznie przez dwa miesiące, a jedynie przez miesiąc korzystał ze zwolnienia lekarskiego. W tym czasie pozostawał i tak jest do dziś, osobą czynną zawodowo, pracującą niekiedy przez 12 godzin dziennie . W 2019r. złożył nawet opłatę sądową od pozwu rozwodowego, który miał następnie złożyć. Ostatecznie tego jednak nie uczynił. Mając na uwadze podawane przez pozwanego ( powoda wzajemnego ) okoliczności dotyczące czasookresu hospitalizacji i korzystania ze zwolnień lekarskich, to trzeba uznać ,iż nie wytrzymuje krytyki i nie może być uznane za wiarygodne jego tłumaczenie dotyczące powodów niezłożenia pozwu o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej jako pierwszy. A. S. nie jest przy tym osobą nieporadną czy też nieświadomą możliwych, negatywnych z punktu widzenia jego interesów majątkowych, konsekwencji opóźnienia w złożeniu pozwu. W przeszłości prowadził przez długi czas działalność gospodarczą. Aktualnie pełni ważne funkcje publiczne. Należy zatem do kręgu osób od których należy wymagać podwyższonej staranności czy też świadomości prawnej. Poza wszystkim, w trakcie rozprawy, stwierdził, że gdyby małżonka nie złożyła pozwu głównego, to on sam prawdopodobnie nie złożyłby pozwu wzajemnego. ( k. 26 - twierdzenia A. S. ).Zatem jego zwłoka wynikająca z zaniedbania wyklucza uznanie, że istnieje wyjątkowa okoliczność przemawiająca za ustanowieniem rozdzielności majątkowej w dacie wskazanej w pozwie wzajemnym

Z tych względów na podstawie art. 52 § 2 kro - a contrario sąd oddalił powództwo wzajemne, o czym orzekł jak w pkt. 2.

Sąd na podstawie art. 102 kpc odstąpił od obciążania pozwanego ( powoda wzajemnego) obowiązkiem zwrotu powódce kosztów procesu. Po pierwsze , nie oponował on żądaniu ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Po wtóre, z bezspornych ustaleń wynika, że od samego początku separacji faktycznej ponosił większą część kosztów utrzymania wspólnej nieruchomości położonej w O., mimo, że z niej nie korzystał, a ponadto spłaca samodzielnie raty zadłużenia pozostałe po zamkniętej działalności gospodarczej. Względy celowości przemawiają zatem za rozstrzygnięciem wymienionym w pkt. 3 wyroku.

Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Chudzio

III RC 38\21

ZARZĄDZENIE

- odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego (powoda wzajemnego) A. S. - adw. M. A..

Zwoleń, dnia 11 czerwca 2021r.

Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Chudzio