Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zwoleniu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 329/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

R. B.

I. w okresie od 25 września 2017 roku do 30 kwietnia 2018 roku w O., gm. Z., woj. (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna P. G. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku w sprawie III RC 74/12 w kwocie po 300 złotych miesięcznie, wskutek czego powstały zaległości stanowiące równowartość co najmniej 3 świadczenia okresowych, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

- tj. o przestępstwo z art. 209 § 1a k.k.

II. w okresie od 01 lutego 2021 roku do 30 czerwca 2022 roku w O., gm. Z., woj. (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna P. G. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku w sprawie III RC 74/12 w kwocie po 300 złotych miesięcznie, wskutek czego powstały zaległości stanowiące równowartość co najmniej 3 świadczenia okresowych, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

- tj. o przestępstwo z art. 209 § 1a k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1. Pozostawanie w nieformalnym związku (...) (poprzednie nazwisko G.), z którego mają małoletnie dziecko P. G.. Rozstanie się przez w/w.

Wyrok Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku w sprawie sygn. akt III RC 74/12, w którym zasądzoną tytułem alimentów od R. B. na rzecz jego syna P. G. kwoty po 300zł miesięcznie, począwszy od dnia 01 maja 2012 roku do dnia 10-go każdego miesiąca do rąk matki dziecka K. M. wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat.

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

k.57

zeznania świadka K. M.

k.20v-21

odpis wyroku SR w Zwoleniu, sygn. akt III RC 74/12

k.5

2. Nieuiszczanie przez R. B. na rzecz syna P. G. jakichkolwiek kwot mimo nałożonego na mężczyznę w/w orzeczeniami obowiązku alimentacyjnego.

Skazania R. za czyn z art. 209 § 1a k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Kozienicach XI Zamiejscowy Wydział Karny z siedziba w Zwoleniu z dnia 15 stycznia 2014 roku, sygn. akt XI K 1226/13 na karę 12 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 godzin w stosunku miesięczny, zobowiązano w/w do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie swoich dzieci (okres niealimentacji od dnia 02 marca 2012 roku do dnia 09 października 2013 roku).

Nieuiszczanie przez R. B. dobrowolnie żadnych kwot alimentów na utrzymanie syna P. G.. Bycie konsekwentny w swym stanowisku wobec swojego dziecka pomimo powyższego orzeczenia. Pobieranie przez matkę małoletniego K. M. na rzecz syna P. G. świadczenia z funduszu alimentacyjnego w kwocie 300 zł miesięcznie. Nie utrzymywanie przez R. B. kontaktów z małoletnim synem.

Pozbawienie R. B. władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem P. G. postanowieniem Sądu Rejonowego w Kozienicach XII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w Zwoleniu z dnia 6 sierpnia 2013 roku w sprawie sygn. akt XII Nsm 131/13.

Wniesienie w dniu 28 lutego 2018 roku do Sądu Rejonowego w Zwoleniu II Wydział Karny aktu oskarżenia przeciwko R. B. o to, że w okresie od dnia 10 października 2013 roku do dnia 24 września 2017 roku w J., gm. Z., woj. (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego stwierdzonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku sygn. akt III RC 74/12 na rzecz dziecka P. G., gdzie łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - tj. o przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. Wyrok Sądu Rejonowego w Zwoleniu II Wydział Karny z dnia 08 maja 2018 roku w sprawie sygn. akt II K 34/18 uznający oskarżonego R. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu powyższym aktem oskarżenia czynu stanowiącego przestępstwo z art. 209 §1a k.k. i na podstawie art. 61 § 1 k.k. w zw. z art. 209 § 5 k.k. odstąpienie od wymierzenia kary z uwagi na fakt uregulowania przez R. B. w dniu 22 marca 2018 roku zaległości alimentacyjnej w wysokości 29.641,63zł, tj. kwoty regulującej całość zadłużenia.

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

k.57

zeznania świadka K. M.

k.20v-21

odpis wyroku SR w Kozienicach, sygn. akt XI K 1226/13

k.13

wyrok SR w Zwoleniu, sygn. akt II K 34/18

k. 76 akt II K 34/18 SR w Zwoleniu

pokwitowanie wpłaty

k.62 akt II K 34/18 SR w Zwoleniu

informacja od komornika

k.70 akt II K 34/18 SR w Zwoleniu

3. Wykonywanie przez R. B. kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu II Wydział Karny z dnia 25 września 2012 roku w sprawie sygn. akt II K 20/12 w okresie od dnia 28 września 2017 roku do dnia 25 lipca 2018 roku.

Postanowienie Sądu Rejonowego w Lipsku II Wydział Karny z dnia 04 marca 2015 roku którym zarządzono wobec R. B. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności w zamian za niewykonanie kary ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Kozienicach XI Zamiejscowy Wydział Karny z siedziba w Zwoleniu z dnia 15 stycznia 2014 roku, sygn. akt XI K 1226/13. Odbywanie kary pozbawienia wolności przez R. B. w okresie od dnia 25 lipca 2018 roku do dnia 20 stycznia 2019 roku.

Zatrudnienie odpłatnie R. B. podczas pobytu w Areszcie Śledczym w R. w okresie od dnia 14 maja 2018 roku do dnia 11 stycznia 2019 roku na stanowisku pracownika fizycznego na pełny etat w firmie (...) s.c. w R..

wydruk z systemu „OSADZONY”

k.11-12

karta karna

k.47-49

wydruk z systemu KRK

k.73-75v

wydruk z systemu Noe- Sad

k.79-80v

informacja z Aresztu Śledczego w R.

k.85

4. Uiszczanie nieregularne przez R. B. w okresie od maja 2018 roku do początku 2021 roku alimentów na rzecz syna P. G. w kwocie 300zł.

Ponowne nieuiszczanie przez R. B. dobrowolnie zasądzonych kwot alimentów na utrzymanie swojego syna w okresie od dnia 01 lutego 2021 roku do dnia 30 czerwca 2022 roku. Bycie konsekwentny w swym stanowisku wobec małoletniego. Postanowił dalej mu nie pomagać, nie płacić alimentów, nie zmieniać swej sytuacji zarobkowej, by nie generować środków na tę pomoc. Utrzymanie małoletniego dziecka spoczywało na jego matce K. M., która zajmowała się jego wychowaniem. R. B. nie uczestniczył i w dalszym ciągu nie uczestniczy aktywnie w jego wychowaniu. W powyższym okresie nie partycypował w kosztach utrzymania syna poprzez np. zakup odzieży, obuwia. Nie utrzymywał z nim żadnych kontaktów.

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

k.57

zeznania świadka K. M.

k.20v-21

5. Prowadzenie przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lipsku T. K. postępowanie egzekucyjne w sprawie Kmp 2/22 na podstawie powyższego tytułu wykonawczego. Zaległość alimentacyjna na dzień 13 września 2022 roku na rzecz wierzyciela wynosiła 4.400,76zł + odsetki 388,76zł, zaległość względem NFAL 958,23zł + odsetki 24,84zł. Egzekucja świadczeń alimentacyjnych prowadzona względem R. B. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lipsku okazała się bezskuteczna.

pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lipsku

k.36-36v

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji

k. 4

zaświadczenia

k.3, 29

karta rozliczeniowa

k.37

6. Złożenie przez K. M. wniosku do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z. o przyznanie jej świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz syna P. G..

Przyznanie K. M. decyzjami Burmistrza Z. świadczenia z funduszu alimentacyjnego na rzecz w/w syna między innymi na okres od dnia 01 kwietnia 2022 roku do dnia 30 września 2022 roku.

zeznania świadka K. M.

k.20v-21

zadłużenie

k.6-6v

decyzje Burmistrza Z.

k.2-2v, 23-24v, 39-39-42v

7. Ponoszenie wyłącznie przez K. M. wszelkich kosztów utrzymania syna P. G. oraz uczestniczenie w jego życiu. Nauka R. B. w okresie objętym zarzutem.

Korzystanie przez K. M. z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z.. Pobieranie świadczenia z funduszu alimentacyjnego na rzecz syna w kwocie po 300zł miesięcznie w okresie do 30 czerwca 2022 roku, natomiast w okresie od dnia 01 lipca 2022 roku do dnia 30 września 2022 roku – kwoty 233,08zł. Pobieranie przez kobietę także do 30 września 2021 roku zasiłku rodzinnego w wysokości po 124zł miesięcznie, czy też jednorazowego dodatku z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego w kwocie 100zł, który został jej odebrany z powodu przekroczenia wraz z mężem progu dochodowego. Otrzymywanie przez kobietę także na świadczenia 500+ na rzecz syna P. G. czy też na dwoje małoletnich dzieci pochodzących z innego związku małżeńskiego.

K. M. bez uzyskiwanych świadczeń alimentacyjnych, wypłacanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Z. nie byłaby w stanie zapewnić utrzymania swojemu synowi.

Zawarcie przez K. M. związku małżeńskiego w 2014 roku, z którego posiada dwoje małoletnich dzieci.

Praca K. M. od września 2018 roku do lutego 2019 roku jako kelnerka. Zrezygnowanie przez kobietę po tym okresie z zatrudnienia z uwagi na zajście w ciąże. Zatrudnienie K. M. od dnia 28 kwietnia 2022 roku na staż w Zakładzie (...) w Z.. Praca męża K. M. na lotnisku w R..

Niekorzystanie przez K. M. i jej męża z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z..

zeznania świadka K. M.

k.20v-21

decyzje Burmistrza Z.

k.2-2v, 23-24v, 39-39-42v

8. Nieposiadanie przez R. B. w okresie od 01 lutego 2021 roku do dnia 30 czerwca 2022 stałego zatrudnienia. Figurowanie przez mężczyznę w okresie od dnia 23 czerwca 2020 roku do dnia 31 marca 2021 roku w ewidencji osób bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w L..

Utrzymywanie się w powyższym okresie przez mężczyznę z pracy dorywczej, osiąganie z tego tytułu wynagrodzenia w wysokości około 3.000zł miesięcznie.

Posiadania przez R. B. trojga małoletnich dzieci ze związku małżeńskiego z P. B., na które płaci zasądzone orzeczeniem sądowym alimenty w wysokości 1.200zł miesięcznie.

Przekazanie K. M. w lipcu 2022 roku – kwoty 600zł, we wrześniu 2022 roku – kwoty 300zł oraz w listopadzie 2022 roku – kwoty 300zł.

Korzystanie przez R. B. z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. w okresie od września 2017 roku do dnia 28 lipca 2022 roku jedynie raz – w miesiącu maju 2019 roku w formie zasiłki celowego na zakup żywności w kwocie 300zł.

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

k.57

pismo PUP w L.

k.7

pismo (...) w C.

k.8

potwierdzenia wpłat

k.58-59

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

R. B.

I. w okresie od 25 września 2017 roku do 30 kwietnia 2018 roku w O., gm. Z., woj. (...) uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna P. G. określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku w sprawie III RC 74/12 w kwocie po 300 złotych miesięcznie, wskutek czego powstały zaległości stanowiące równowartość co najmniej 3 świadczenia okresowych, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

- tj. o przestępstwo z art. 209 § 1a k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1. Uchylenie się przez R. B. od wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna P. G. w okresie od 25 września 2017 roku do 30 kwietnia 2018 roku określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich z dnia 29 sierpnia 2012 roku w sprawie III RC 74/12 w kwocie po 300 złotych miesięcznie, wskutek czego powstały zaległości stanowiące równowartość co najmniej 3 świadczenia okresowych, przez co naraził go na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

k.57

wydruk z systemu „OSADZONY”

k.11-12

karta karna

k.47-49

wydruk z systemu KRK

k.73-75v

wydruk z systemu Noe- Sad

k.79-80v

informacja z Aresztu Śledczego w R.

k.85

OCena DOWOdów

1.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1-2, 4, 8

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

Wyjaśnienia R. B. Sąd uznał za zgodne z prawdą co do podnoszonych przez niego okoliczności popełnienia przez niego przestępstwa, m.in. dotyczącej jego sytuacji życiowej m.in., że nie miał stałej pracy. Depozycje powyższe R. B. znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie wiarygodnego materiału dowodowego niniejszej sprawy i w tym zakresie Sąd dał wiarę jego wyjaśnieniom.

1-2, 4, 6-7

zeznania świadka K. M.

Ustalając stan faktyczny w sprawie, Sąd oparł się przede wszystkim na zeznaniach K. M., złożonych przez nią w toku postępowania. Sąd doszedł do przekonania, że zeznania byłej partnerki oskarżonego są wiarygodne, nie zawierają wewnętrznych sprzeczności, a nadto, korespondują ze zgromadzonym materiałem dowodowym w postaci dokumentów, przede wszystkim zaświadczeń o dokonanych wpłatach oraz informacji o stanie zaległości i stanie sprawy egzekucyjnej. Świadek dostarczyła wiedzy odnośnie tego, że oskarżony nie płacił alimentów na syna w inkryminowanych okresach. Zeznania K. M. co do pobierania rat alimentacyjnych z funduszu alimentacyjnego, świadczenia 500+ znalazły potwierdzenie w przedłożonych w toku postępowania decyzjach Burmistrza Z. w sprawie przyznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Zdaniem Sądu jej zeznania polegają na prawdzie, jest ona w zasadzie osobą obcą dla oskarżonego, bowiem ich związek zakończył się. Dlatego też Sąd nie widzi powodów, aby miała ona nadmiernie obciążać oskarżonego, czy żeby miała jakikolwiek interes, by zeznawać nieprawdę. Zeznawała w sposób rzeczowy i konkretny, dystansując się od własnych ocen postępowania oskarżonego, a koncentrując się na kwestiach związanych z sytuacją życiową jej samej i ich wspólnego dziecka.

1-8

odpis wyroku SR w Zwoleniu, sygn. akt III RC 74/12

Za wiarygodne Sąd uznał również dowody z dokumentów ujawnionych w toku rozprawy głównej, który to materiał Sąd uznał za w pełni wiarygodny i miarodajny dowodowo. W sposób obiektywny i w pełni wiarygodny dokumentują fakt ustalenia wysokości świadczenia alimentacyjnego na rzecz pokrzywdzonego, bezskuteczności ich egzekucji przez komornika sądowego, wysokości zadłużenia i pobierania przez matkę pokrzywdzonego – K. M. świadczeń z MOPS-u w Z.. Nadto informacja Powiatowego Urzędu Pracy czy też karta karna, wydruki z określonych systemów i poszczególne orzeczenia sądowe stanowi niekwestionowany dowód dotychczasowego trybu życia oskarżonego, w tym karalności czy też odnośnie jego starań o pozyskanie zatrudnienia. Dokumenty nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności. Są to dokumenty sporządzone przez osoby mające do tego odpowiednie uprawnienia i potrzebną wiedzę, wydane przez upoważnione do tego organy, a ich treści żadna ze stron nie kwestionowała. Zgromadzone w sprawie dokumenty w pełni korelowały z zeznaniami świadka i częściowymi wyjaśnieniami samego oskarżonego, pozwalając z jednej strony na rzetelną ocenę wiarygodności osobowych źródeł dowodowych, a z drugiej strony – na szczegółową rekonstrukcję zdarzeń.

odpis wyroku SR w Kozienicach, sygn. akt XI K 1226/13

wyrok SR w Zwoleniu, sygn. akt II K 34/18

pokwitowanie wpłaty

informacja od komornika

pismo Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Lipsku

wydruk z systemu „OSADZONY”

karta karna

wydruk z systemu KRK

wydruk z systemu Noe- Sad

informacja z Aresztu Śledczego w R.

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji

zaświadczenia

karta rozliczeniowa

zadłużenie

decyzje Burmistrza Z.

pismo PUP w L.

pismo (...) w C.

potwierdzenia wpłat

1.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

2, 4

wyjaśnienia oskarżonego R. B.

Na przyznanie przymiotu wiarygodności nie zasługiwały wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w jakim wskazywał, że sytuacja finansowa nie pozwalała na regulowanie zobowiązań alimentacyjnych w okresie od 01 lutego 2021 roku do 30 czerwca 2022 roku. Zauważyć należy, że oskarżony podkreślał, iż z uwagi na brak stałego zatrudnienia, jak też posiadanie na utrzymaniu trojga dzieci z innego związku, nie był w stanie realizować obowiązku alimentacyjnego w powyższym okresie. Oskarżony wiedział jaka była jego sytuacja finansowa, możliwe dochody i stałe wydatki związane z kosztami utrzymania i wydatkami na rzecz innych dzieci. Powinien zatem podejmować zatrudnienie adekwatne do konieczności zaspokojenia potrzeb osób uprawnionych do otrzymywania od niego alimentów.

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

⊠

1.3.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I.

R. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Odpowiedzialności karnej za popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 209 § 1a k.k. podlega ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące i naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Ustalony w sprawie stan faktyczny dał asumpt do przypisania oskarżonemu R. B. zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia czynu. W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości fakt, że zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona przewidziane przez ustawodawcę, jako typizujące przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. Zachowanie oskarżonego w sposób jednoznaczny interpretować należy jako uchylanie się od wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Bezspornym jest fakt, iż oskarżony będąc zobowiązany na mocy ustawy do opieki nad małoletnim dzieckiem poprzez łożenie, co miesiąc alimentów na jego utrzymanie, uchylał się od tego obowiązku. W świetle ustalonych okoliczności sprawy uznać należy, że oskarżony miał świadomość ciążącego na nim obowiązku opieki nad synem, a w szczególności łożenia na jego utrzymanie (wynika to m.in. z wyjaśnień oskarżonego). Obowiązek ten jednak zlekceważył. Oskarżony nie pomagał w wychowaniu syna i nie kontaktował się z nim. Podkreślić należy, iż zobowiązanie oskarżonego w stosunku do jego dziecka wynika nie tylko z ustawowego obowiązku alimentacyjnego uściślonego wyrokiem zasądzającym alimenty, ale i moralnego zobowiązania ojca do utrzymania swojego dziecka. W okresie objętym powyższym zarzutem nie był pozbawiony wolności, a tym samym Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że oskarżony miał obiektywną możliwość wywiązania się z tego obowiązku, gdyż był osobą zdrową, zdolną do podjęcia pracy zarobkowej. Zresztą ten potencjał potwierdził podejmując zatrudnienie dorywcze. Pomimo tego nie łożył na rzecz swojego dziecka alimentów. Uzasadnionym byłoby oczekiwanie, że przynajmniej część z zarobionych pieniędzy przekaże na utrzymanie syna lub podejmie dodatkowe zatrudnienie. Od tego obowiązku nie zwalnia go także fakt, iż posiadał także obowiązek alimentacyjny względem innych swoich dzieci. Osiągany przez niego dochód powinien przeznaczyć przy najmniej w części na zaspokojenie potrzeb swojego syna. Oskarżony wykazał się w ten sposób złą wolą. Zauważyć należy, iż oskarżony od samego początku prezentował negatywną postawę względem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Nie interesował się synem, pozostawał obojętny na warunki życiowe, w jakich pozostało im funkcjonować. Ponadto, co wynika wprost z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, oskarżony w okresie objętym aktem oskarżenia w żaden sposób nie uczestniczył w jego wychowaniu. Niewątpliwie zaś gdyby posiadał pozytywny stosunek do konieczności łożenia na utrzymanie syna, nawet przy braku możliwości dokonywania bieżących płatności z tytułu alimentów w wysokości określonej wyrokiem wydanym w postępowaniu cywilnym, podejmowałby inne zachowania (przekazywanie upominków, drobnych kwot pieniężnych czy też przejawienie zainteresowania wychowywaniem syna), co nie miało jednak miejsca. Należy podkreślić, że w okresie wskazanym w pkt II aktu oskarżenia tj. od 01 lutego 2021 roku do dnia 30 czerwca 2022 roku podstawowe potrzeby życiowe uprawnionego zostały zapewnione przez osoby współzobowiązane a także instytucje państwowe, a zatem należy uznać, że faktycznie wystąpił stan „narażenia” na jego niezaspokojenie spowodowany zachowaniem oskarżonego. Istniało bowiem prawdopodobieństwo, że do zapewniania podstawowych potrzeb uprawnionego w rzeczywistości nie dojdzie. W art. 209 nie ma mowy o „bezpośrednim narażeniu”, ale wyłącznie o „narażeniu”, co powoduje, że nie istnieje wymóg w postaci bezpośredniej korelacji czasowej między zachowaniem sprawcy, a wystąpieniem owego narażenia. Nie powinno zaś budzić wątpliwości, że fakt zagrożenia w opisanym stanie faktycznym wystąpił. Dochód, który otrzymuje matka pokrzywdzonego, trudno uznać za sumę umożliwiającą realne utrzymanie tej rodziny. Niewątpliwie kwota alimentów na rzecz syna stanowiąca część budżetu domowego rodziny, pozwalała na pokrycie chociażby częściowo najbardziej niezbędnych wydatków, co przemawia za twierdzeniem, iż pozbawiony tych dochodów, pokrzywdzony znajdowałby się w sytuacji uniemożliwiającej mu zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, gdyby dochód rodziny przekroczył pewne kryterium dochodowe, to matka małoletniego nie dospałaby świadczeń alimentacyjnych z funduszu, co zresztą częściowo miało miejsce w okresie od dnia 01 lipca 2022 roku do dnia 30 września 2022 roku kiedy to kwota świadczenia alimentacyjnego została zmniejszona do wysokości 233,08zł. Potrzeby pokrzywdzonego co prawda były na bieżąco zaspokajane, lecz odbywało się to kosztem dodatkowego wysiłku matki i jej konkubenta, a także dzięki pomocy funduszu alimentacyjnego. Bez pomocy powyższej instytucji potrzeby dziecka z pewnością nie byłyby zaspokojone. Tym samym R. B. swoim zachowaniem naraził swojego syna na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb, a oceny tej nie wyklucza odwrócenie tego niebezpieczeństwa przez inne osoby i instytucje, które przejęły od oskarżonego ciężar przyczyniania się do opieki nad małoletnim (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 1987 roku w sprawie V KRN 54/87). Nadto wskazać należy, iż w/w obowiązek został określony co do wysokości wyrokiem sądowym, a powstała wskutek zachowania oskarżonego zaległość przekroczyła równowartość trzech świadczeń okresowych.

Czyn oskarżonego bez wątpienia był umyślny, oskarżony zdawał sobie sprawę ze swego postępowania i chciał tego dokonać. Wiedział, iż jest zobowiązany do łożenia na utrzymanie dziecka, które znajdują się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Czyn ten był przy tym bezprawny, karalny i zawiniony. Sąd nie znalazł żadnych okoliczności wyłączających winę oskarżonego. R. B. jest w pełni poczytalny i miał możliwość innego zachowania się. Jednocześnie stopień społecznej szkodliwości czynu jest wyższy aniżeli znikomy.

☐

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

…………………………..

…………………………………………………………..

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

☐

1.4.  Warunkowe umorzenie postępowania

………………………….

…………………………………………………………..

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

☐

1.5.  Umorzenie postępowania

………………………..

…………………………………………………………..

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

⊠

1.6.  Uniewinnienie

III.

R. B.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Analiza akt sprawy, doprowadzić musiała do wniosku o braku podstaw do wydania wyroku skazującego w niniejszej sprawie odnośnie zarzucanego R. B. czynu z pkt I aktu oskarżenia. W sprawie niniejszej nie było podstaw do przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej w zakresie tego czynu.

Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie można przyjąć, iż doszło do popełnienia przez R. B. przestępstwa określonego w art. 209 § 1a k.k. w okresie od 25 września 2017 roku do dnia 30 kwietnia 2018 roku, skoro oskarżony w okresie od dnia 28 września 2017 roku do dnia 25 lipca 2018 roku odbywał w Areszcie Śledczym w R. karę pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Zwoleniu II Wydział Karny z dnia 25 września 2012 roku w sprawie sygn. akt II K 20/12. Podczas zaś pobytu w areszcie śledczym R. B. w okresie zarzucanym w pkt I aktu oskarżenia nie był zatrudniony odpłatnie. Tym samym, analizując kolejno miesiące, w których oskarżyciel publiczny zarzucał oskarżonemu tym czynem, uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego nie sposób uznać, by oskarżony faktycznie mając obiektywną możliwością wykonania obowiązku nie czynił tego ze złej woli. W pojęciu „uchylania się” zawarty jest zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający, że nie dopełnia on swojego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania. Tak więc sam fakt niewypełniania obowiązku opieki materialnej nie jest równoznaczny z uchylaniem się od jego spełnienia. Należy bowiem zawsze zbadać przyczyny niewywiązywania się z tego obowiązku, które mogą mieć również charakter obiektywny i usprawiedliwiać sprawcę. Co więcej, do pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności konieczne jest wykazanie, że celowo i umyślnie nie wykonuje on obowiązku opieki, mając jednocześnie świadomość możliwości jego wykonania. Istotne jest więc szczególne nastawienie psychiczne sprawcy, wyrażające się w zamierzonej powtarzalności jego zachowania, znamionującej chęć nieświadczenia zobowiązania, niezależnie od pobudek, oraz podtrzymywanie stanowiska co do niewywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego. Na gruncie niniejszej sprawy, w ocenie Sądu nie sposób przyjąć, aby oskarżony celowo i umyślnie ze złej woli nie wykonywał ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, będąc wówczas pozbawiony wolności.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego panuje niekwestionowany pogląd, że „do okoliczności, które wyłączają umyślność w zakresie zaniechania wykonywania obowiązku alimentacyjnego, bez wątpienia należy pozbawienie wolności osoby, na której obowiązek tego rodzaju spoczywa, o ile w tym okresie nie ma ona możliwości zarobkowania lub innych źródeł majątkowych, z których możliwa byłaby realizacja należności alimentacyjnych” (wyrok SN z 18 października 2017 r. III KK 422/17 LEX nr 2390674, wyrok SN z 3 lipca 2007 r. III KK 144/07 LEX nr 307769). Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni ten pogląd podziela.

Wobec powyższego, Sąd nie dopatrzył się ani złej woli po jego stronie, ani świadomego uchylania się od realizacji ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. W zachowaniu oskarżonego brak było negatywnego nastawienia do ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie syna, co jest niezbędne dla przypisania znamion czynu zabronionego z art. 209 § 1a k.k. Warunkiem karalności danego zachowania nie jest bowiem samo niewykonywanie ciążącego na sprawcy obowiązku łożenia na utrzymanie dziecka, lecz uchylanie się od tego obowiązku, w sposób nacechowany złą wolą.

Skoro oskarżony swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion strony podmiotowej czynu zabronionego z art. 209 § 1a k.k., zachodziła negatywna przesłanka procesowa z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. W tej sytuacji zgodnie z art. 414 § 1 k.p.k. Sąd wydał wyrok uniewinniający od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

R. B.

I.

Sąd uznając oskarżonego R. B. za winnego popełnienia przypisanego mu czynu z pkt II a/o z art. 209 § 1a k.k. wymierzył mu na podstawie art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 w zw. z art. 35 § 1 kk karę 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

Wymierzając oskarżonemu karę są miał na uwadze przesłanki wymiaru kary określone w art. 53 k.k., w szczególności baczył by były one adekwatne do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynów oraz do osobowości i warunków osobistych oskarżonego, przy czym miał na względzie zarówno okoliczności łagodzące jak i obciążające. Określając wysokość kary Sąd uwzględnił również cele zapobiegawcze i wychowawcze kary w stosunku do sprawcy, a ponadto potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. jest zagrożone alternatywnie: grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, przy czym ustawodawca preferuje kary łagodniejszego rodzaju, chyba że kara ta może nie spełnić celów kary. Zgodnie bowiem z treścią art. 58 § 1 k.k. jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, a przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, sąd orzeka karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary. Zawarta w art. 58 § 1 k.k. dyrektywa pierwszeństwa rodzajowych kar wolnościowych, stanowi realizację konstytucyjnej zasady proporcjonalności reakcji prawnej (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP), zgodnie z którą: ,,ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw”. Nie budzi wątpliwości, że pozbawienie wolności jest jedną z najdalej idących ingerencji w prawa i wolności człowieka. Ustawodawca zatem założył, że w przypadku występków zagrożonych karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności sądy będą mogły korzystać z takiej możliwości, tylko wtedy, kiedy inne kary okażą się niecelowe. Słusznie wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie, że ,,sąd zobowiązany jest wybrać taki rodzaj i rozmiar sankcji, który realizuje konstytucyjnie usprawiedliwione cele prawa karnego, w najmniejszym stopniu ogranicza prawa i wolności skazanego” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23.11.2000 roku - II AKa 147/00).

Sąd, wymierzając R. B. karę za przypisany mu wyrokiem czyn, miał na uwadze okoliczności obciążające oskarżonego, jak i przemawiające na jego korzyść. I tak, niewątpliwie okolicznością łagodzącą jest fakt, iż nie utrudniał niniejszego postępowania i przyznał się w toku postępowania przygotowawczego do popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu czy też przyjęta rzez niego postawa w toku postępowania, tj. chęć wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego względem swojego syna. Jako okoliczność obciążającą Sąd potraktował karalność oskarżonego, w tym za przestępstwo niealimentacji. Popełnienie przez oskarżonego kolejnego przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece, w ocenie Sądu świadczy o lekceważeniu przez niego porządku prawnego i jego poczuciu bezkarności. Podkreślić także należy, iż po stronie R. B. nie zaistniały żadne obiektywne okoliczności, które mogłyby w jakimś stopniu usprawiedliwić jego naganne zachowanie, z dużym nasileniem złej woli. Oskarżony był już uprzednio karany. Zdawał sobie zatem sprawę z grożących mu konsekwencji. Mimo to, nie poczynił żadnych kroków do zmiany swego nagannego zachowania. Na skutek zaś jego zaniechania pokrzywdzony został narażony na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, które w szczególności zostały zaspokojone dzięki pomocy ze strony instytucji państwowych. Niemniej jednak w rozpoznawanej sprawie mając na uwadze okoliczności czynu oraz osobę sprawcy, przy sankcji określonej alternatywnie, nie było potrzeby, z punktu widzenia osiągnięcia celów kary, sięgać po karę najsurowszego rodzaju, czyli karę pozbawienia wolności. W ocenie Sądu orzeczenie wobec niego kary ograniczenia wolności wraz z obowiązkiem wykonywania pracy na cele społeczne będzie niewątpliwie miało walor zarówno wychowawczy jak i wystarczającej reakcji prawno – karnej w stosunku do tego oskarżonego. Z samego faktu, iż oskarżony był dotychczas karany, nie można wyprowadzać wniosku, iż jedynie kara bezwzględna pozbawienia wolności będzie adekwatna do wagi czynu. W ocenie Sądu wymierzenie innej kary przewidzianej ustawą niż kara ograniczenia wolności nie spełni celów wychowawczych, jakie ma nieść kara. Orzeczenie względem oskarżonego kary pozbawienia wolności skutkowałoby tym, że zostałby on wyeliminowany z życia społecznego, tym samym nie miałby możliwości zarobkowania, a w konsekwencji dalece prawdopodobne jest, że skutkowałoby tym, że oskarżony nadal nie wywiązywałby się ze zobowiązania ciążącego na nim względem małoletniego syna. Natomiast orzeczenie wobec niego kary grzywny jest oczywiście bezcelowe, bowiem nie będzie możliwe jej wykonanie. Zdaniem Sądu obecnie najistotniejsze jest aby oskarżony podjął stałe zatrudnienie, a z uzyskiwanego dochodu regulował alimenty na rzecz małoletniego syna, a zarazem doprowadzi to do systematycznej płatności alimentów na rzecz syna. Jeśli chodzi o ilość godzin (30 godzin miesięcznie), kara nie będzie kolidować z pracą zarobkową oskarżonego, którą będzie mógł podjąć.

R. B.

II.

Na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 34 § 3 k.k. Sąd zobowiązał oskarżonego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie małoletniego syna P. G., co spełniać ma funkcje motywacyjną, a zarazem doprowadzić do systematycznego niwelowania zaległości z tytułu płatności alimentów.

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

……………………..

…………………..

………………….

……………………….……………………….…………………..

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV.

Mając na względzie, że oskarżony nie posiada stałego źródła dochodu oraz mając na względzie priorytetowy charakter ciążącego na nim obowiązku zapłaty świadczeń alimentacyjnych Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego w całości od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w zakresie czynu z pkt II aktu oskarżenia, zaś o kosztach sądowych dotyczących czynu I Sąd orzekł na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. i w związku z uniewinnieniem oskarżonego w sprawie z oskarżenia publicznego obciążył nimi Skarb Państwa.

1Podpis

sędzia Paweł Gzik