Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Zwoleniu

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 marca 2021 r. (data nadania) powód Bank (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Ł. L. kwoty 52.420,10 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych liczonymi od kwoty 45.014,55 zł od dnia 16 marca 2021 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 7.405,55 zł od dnia 24 marca 2021 r. do dnia zapłaty. Powód wnosi również o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu swego żądania strona powodowa wskazuje, że pozwany zawarł z powodem w dniu 18 lipca 2016 r. umowę pożyczki w kwocie 90.909,09 zł, której termin zwrotu przypadał na dzień 20 października 2021 r. Powód podnosi, że pozwany zaprzestał spłaty wymagalnych płatności umownych i dlatego wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia przeterminowanego pod rygorem wypowiedzenia umowy. Następnie powód w dniu 22 października 2019 r., z uwagi na brak wymagalnej płatności, wysłał do pozwanego oświadczenie z wypowiedzeniem umowy. Roszczenie stało się w całości wymagalne po upływie okresu wypowiedzenia tj. z dniem 25 listopada 2019 r.

Powodowy bank podnosi, że na dochodzone roszczenie składa się suma w kwotach: 45.014,55 zł – kapitał, 7.405,55 zł – odsetki (w tym 460,36 zł – odsetki umowne i 6.945,19 zł – odsetki od zadłużenia przeterminowanego).

Strona powodowa argumentuje, że dochodzone pozwem odsetki od wskazanych w żądaniu kwot oparcie mają w zapisach zawartej umowy pożyczki ( k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 30 września 2022 r. (data nadania) kurator dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego Ł. L. – adw. K. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na rzecz kuratora wynagrodzenia według norm przepisanych, które nie zostało uiszczone ani w całości, ani w części.

W uzasadnieniu swego stanowiska strona pozwana podnosi, że roszczenie powoda jest bezpodstawne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Kurator pozwanego argumentuje, że strona powodowa załączyła do pozwu dokumenty w postaci nieuwierzytelnionej kopii, w związku z czym nie mają żadnej mocy dowodowej. Ponadto kurator podniósł, że powód nie udowodnił wymagalności swojego roszczenia bowiem nie zostało wykazane, aby bank wypełnił wszelkie wymagane umową oraz obowiązującymi przepisami prawa przesłanki do wypowiedzenia umowy, dlatego wypowiedzenie umowy jest nieskuteczne i nieprawidłowe.

Strona pozwana kwestionuje również wyliczenie wysokości zadłużenia określonego w wyciągu z ksiąg bankowych, bowiem dokument ten nie ma mocy prawnej dokumentu urzędowego w postępowaniu cywilnym.

Kurator pozwanego podnosi, iż powodowy bank nie wykazał w sposób wystarczający w jaki sposób w toku obowiązywania umowy były dokonywane zmiany oprocentowania i jaki wpływ miało to na ustalenie wysokości raty kapitałowej i odsetek, a tym samym sposobu zarachowania dokonanych przez pozwanego wpłat. Ponadto powód nie wykazał zmian oprocentowania w konkretnych okresach i nie wykazał obowiązku informacyjnego do czego był zobowiązany zgodnie z przedmiotową umową ( k. 63-64).

W replice do odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 21 października 2022 r. (data nadania) powód poparł dotychczasowe stanowisko wnosząc o uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz, od pozwanego, kosztów procesowych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego stanowiska i w odpowiedzi na zarzuty strony pozwanej powód argumentuje, że cała korespondencja kierowana do pozwanego była wysyłana w oryginałach, dlatego powód jest w posiadaniu części dokumentacji jedynie w kopiach (fotokopiach).

W odniesieniu do zarzutu pozwanego co do braku skutecznego wypowiedzenia powód podnosi, że w dacie wypowiedzenia umowy pozwany zalegał ze spłatą kwoty 5.301 zł co stanowiło równowartość ponad dwumiesięcznych rat pożyczki. W chwili obecnej upłynął już ostateczny termin spłaty całości pożyczki, w związku z czym cała niespłacona należność jest wymagalna.

Co do zarzutu pozwanego o braku mocy dowodowej wyciągu z ksiąg bankowych, strona powodowa argumentuje, że zarzut ten jest niesłuszny, bowiem okoliczność ta nie daje podstaw do uznania, że dokument ten jest pozbawiony jakiejkolwiek mocy dowodowej. Pozwany nie wykazał w żaden sposób, że dane wskazane w tym dokumencie są błędne lub nieprawdziwe. Pozwany kwestionując swoje zadłużenie nie przedstawia żadnego dowodu podważającego wysokość dochodzonego od niego roszczenia, a w szczególności niczym nie wykazał, że te dane lub wyliczenia są błędne. Nie wykazał również, aby pozwany z obowiązku spłaty przedmiotowej pożyczki został zwolniony lub aby taki obowiązek wygasł.

W zakresie zarzutu niewykazania w jaki sposób następowały zmiany oprocentowania i jaki to miało wpływ na ustalenie wysokości rat powodowy bank podnosi, że postanowienia i zasady odnoszące się do ww. określone zostały w umowie. Ponadto zastosowane stawki oprocentowania (WIBOR 3M i maksymalne odsetki ustawowe za opóźnienie) zmieniały się niezależnie od banku i były ogłaszane publicznie. Pozwany nie wykazał, aby powód stosował stawki oprocentowania odbiegające od stawek wskazanych w przedmiotowej umowie ( k. 70-71v).

Strona pozwana działająca poprzez kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego pismem procesowym z dnia 25 listopada 2022 r. (data nadania) podtrzymała dotychczasowe stanowisko w sprawie.

W uzasadnieniu tego pisma strona pozwana podnosi, że powód nadal nie przedłożył oryginałów dokumentów, z których wywodzi swe żądanie, a złożył jedynie potwierdzone „za zgodność z posiadaną kopią” dokumenty. Taki sposób uwierzytelniania kserokopii jest nieprawidłowy i nie potwierdza istnienia dokumentu źródłowego tj. oryginału dokumentu i takiemu poświadczeniu nie można przyznać waloru dokumentu urzędowego. W ocenie strony pozwanej przedłożone kserokopie dokumentów pozbawione są mocy dowodowej i nie stanowią wiarygodnych dowodów w sprawie świadczących o przysługiwaniu powodowi wierzytelności względem pozwanego.

Kurator pozwanego wskazuje, iż powód nie wykazał, że umowa została skutecznie wypowiedziana, bowiem przedstawione zostały przez powoda jedynie nieuwierzytelnione wydruki pism rzekomo kierowanych do pozwanego. Dokumenty te, wobec ich zakwestionowania, nie stanowią wiarygodnego dowodu.

Strona pozwana powtórnie zarzuca brak wykazania wysokości dochodzonego roszczenia odwołując się do wyciągu z ksiąg bankowych, który to dokument nie jest dokumentem urzędowym, niewystarczającego wykazania sposobu dokonywania zmian oprocentowania i jaki wpływ miało to na ustalenie wysokości raty kapitałowej i odsetek oraz niewykazania obowiązku informacyjnego przez powodowy bank ( k. 103-106).

Zgodnie ze zobowiązaniem sądu strona powodowa pismem procesowym z dnia 28 kwietnia 2023 r. (data nadania) przedłożyła poświadczone za zgodność z oryginałem dokumenty kwestionowane przez stronę pozwaną ( k. 116-130).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny

W dniu 18 lipca 2016 r. Ł. L. złożył do Banku (...) S.A. w W. Oddział w Z. (dalej Bank (...) S.A.) wniosek nr (...) o udzielenie pożyczki w kwocie 90.000 zł rozłożoną na 60 miesięcznych rat, której celem miała być m.in. spłata innej pożyczki. Na podstawie tego wniosku ww. bank w tym samym dniu zawarł z Ł. L. umowę pożyczki ekspresowej nr (...) na kwotę 90.909,09 zł. Umowa została zawarta na okres od dnia 18 lipca 2016 r. do dnia 20 lipca 2021 r. Pożyczka została przeznaczona na cele konsumpcyjne w kwocie 58.242,09 zł, spłatę kredytów w kwocie 31.757,91 zł, prowizji za udzielenie pożyczki w kwocie 909,09 zł. Prawne zabezpieczenie spłaty pożyczki stanowiło pełnomocnictwo do dysponowania przez bank rachunkiem bankowym Ł. L.. Pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej ustalanej na podstawie zmiennej stopy bazowej pożyczki ekspresowej (obliczanej w oparciu o średnią arytmetyczną ze wszystkich dziennych notowań oprocentowania 3 miesięcznych złotowych pożyczek międzybankowych WIBOR - § 4 umowy pożyczki) i stałej marży banku w wysokości 6,25 %. W dniu zawarcia umowy pożyczki oprocentowanie pożyczki wynosiło 7,99%. Marża banku udzielana była na warunkach promocyjnych dla pożyczkobiorcy – posiadacza eurokonta z regularnymi miesięcznymi wpływami wskazanymi w § 2 ust. 3 umowy pożyczki. Ponadto bank mógł podwyższyć marżę o 3 punkty procentowe jeżeli pożyczkobiorca nie przedłoży dokumentów potwierdzających dokonanie spłaty kredytu, o którym mowa w § 1 ust. 3 umowy pożyczki i pomimo wezwania banku, w ramach zmiany umowy nie ustanowi dodatkowego prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki w terminie 30 dni od daty wezwania (§ 23 ust. 3 umowy pożyczki). Rzeczywista roczna stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 9,03% w stosunku rocznym. Całkowity koszt pożyczki w dniu zawarcia umowy wynosił 21.293,57 zł, na którą to kwotę składała się suma: 19.712,10 zł – odsetki, 909,09 zł – prowizja za udzielenie pożyczki, 599,40 zł – opłata za prowadzenie rachunku eurokonto za okres na jaki została udzielona pożyczka, 2,98 zł opłata miesięczna za kartę debetową, 70 zł – opłata roczna za kartę kredytową. Całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wynosiła kwotę 111.293,57 zł. Z treści umowy wnika, że bank miał prawo wypowiedzieć przedmiotową umowę jeśli, m.in. pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia. Okres wypowiedzenia wynosi 30 dni. Wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki jest równa wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Rata pożyczki została określona na kwotę 1.843,69 zł. W dacie zawarcia umowy Ł. L. został poinformowany m.in. o ryzyku wynikającym z zastosowania zmiennej stopy procentowej, ryzyku wzrostu wysokości oprocentowania i otrzymał symulację harmonogramu spłat dla 3 wariantów w tym dla oprocentowania obowiązującego w dniu zawarcia umowy. Ł. L. zaznajomił się i przeanalizował zawarte w treści umowy warunki, zapoznał się z treścią umowy i zostały mu wyjaśnione wszystkie dodatkowe wyjaśnienia i informacje, o które poprosił. Na powyższe wskazują złożone przez niego podpisy pod stosownymi oświadczeniami ( dowód: kopia wniosku – k. 74-75v potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie: umowy – k. 117-121v, pełnomocnictwa – k. 122, oświadczeń – k. 125v-126, formularza informacyjnego – k. 127-130).

Pożyczka w kwocie 90.000 zł została wypłacona w dniu jej udzielenia (18.07.2016 r.) i w tym samym dniu część z tej kwoty w wysokości 31.757,91 zł została przekazana zgodnie z umową na spłatę innego zobowiązania tj. umowy nr (...) ( dowód: wydruki potwierdzeń przelewu – k. 16-18 i k. 83-85).

W dniu 18 grudnia 2019 r. pomiędzy Bankiem (...) Oddział w Z., a Ł. L. zawarty został aneks nr (...) do umowy pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 18 lipca 2016 r. Z zapisów aneksu wynika, że na dzień jego zawarcia stan niewymagalnego zadłużenia pożyczkobiorcy z tytułu umowy wynosił 50.296,92 zł. Na skutek tego aneksu bank udzielił pożyczkobiorcy karencji w spłacie przedmiotowej pożyczki w postaci zawieszenia spłaty kapitału i odsetek przez okres 2 kolejnych miesięcy oraz na wydłużenie okresu na jaki została udzielona pożyczka tj. do dnia 20 października 2021 r. Na warunkach aneksu całkowita kwota do zapłaty w części pozostającej pożyczkobiorcy do spłaty, stanowiąca sumę całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki wynosiła 56.839 zł ( dowód: potwierdzona za zgodność z oryginałem kopia aneksu do umowy – k. 15-15v i k. 123-124).

Pismem datowanym na dzień 19 września 2019 r., a doręczonym Ł. L. w dniu 26 września 2019 r. Bank (...) S.A. wezwał pożyczkobiorcę do uregulowania w terminie 14 dni od otrzymania pisma przeterminowanego zadłużenia, które wynosiło wówczas kwotę 2.054,81 zł. Bank informował w tym piśmie Ł. L., że ewentualne dalsze uchylanie się od wykonania zobowiązania wobec banku może doprowadzić do wypowiedzenia umowy skutkującego obowiązkiem spłaty całej należności. Pożyczkodawca informował również, że w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego pisma można złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia ( dowód: kopia wezwania wraz z potwierdzeniem doręczenia – k. 19-20 i k. 92-93v).

Pismem datowanym na dzień 22 października 2019 r., a doręczonym Ł. L. w dniu 28 października 2019 r. Bank (...) S.A. z uwagi na brak spłaty przeterminowanego zadłużenia wypowiedział umowę pożyczki z dnia 18 lipca 2016 r. Okres wypowiedzenia pożyczki wynosił 30 dni liczony od dnia otrzymania wypowiedzenia. Według stanu na dzień sporządzania wypowiedzenia kwota zadłużenia przeterminowanego wynosiła kwotę 5.301,82 zł w tym kapitał 5.125,25 zł, odsetki 176,57 zł ( dowód: kopia wypowiedzenia wraz z potwierdzeniem doręczenia – k. 21-22 i k. 94-95v).

Pismem datowanym na dzień 25 lutego 2020 r., a doręczonym Ł. L. w dniu 28 lutego 2020 r. Bank (...) S.A. wezwał ww. do spłaty w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma zadłużenia w kwocie 46.906,57 zł, na którą to kwotę składają się kwoty: 45.014,55 zł z tytułu kapitału i 1.892,02 zł z tytułu odsetek ( dowód: kopia wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem doręczenia – k. 23-24 i k. 96-97v).

W dniu 16 marca 2021 r. umocowani do tego pracownicy Banku (...) S.A. sporządzili wyciąg z ksiąg banku nr (...), w którym stwierdzono, że z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 18 lipca 2016 r. bankowi wobec Ł. L. przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty 52.420,10 zł, na którą to sumę składają się kwoty: 45.014,55 zł – kapitał oraz 7.405,55 zł – odsetki, w tym 460,36 zł - odsetki umowne naliczone od dnia 13 października 2019 r. do dnia 4 grudnia 2019 r. według stopy procentowej 7,99%, 6.945,19 zł – odsetki od zadłużenia przeterminowanego naliczone od dnia 20 października 2019 r. do dnia 15 marca 2021 r. według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych (aktualnie 11,20%). W dokumencie tym wskazane zostało, że od dnia wystawienia wyciągu do dnia 23 marca 2021 r. od kwoty niespłaconej należności głównej naliczane są dalsze odsetki umowne według zmiennej stopy procentowej ustalonej dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych (aktualnie 11,20%), zaś od dnia wytoczenia powództwa w sądzie, tj. od dnia 24 marca 2020 r. do dnia zapłaty odsetki w wysokości dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych (aktualnie 11,20%) będą naliczane od całego zobowiązania ( dowód: wyciąg z ksiąg banku – k. 25, poświadczone notarialnie kopie pełnomocnictw – k. 7-8).

Bank (...) S.A. w dniu 28 kwietnia 2020 r. złożył przeciwko Ł. L. pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym dochodząc kwoty 47.935,65 zł z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 18 lipca 2016 r. Postępowanie to zostało umorzone w dniu 29 grudnia 2020 r. ( dowód: wydruk z akt elektronicznego postępowania upominawczego – k. 26-28 zweryfikowany przez Sąd poprzez elektroniczny dostęp do akt sprawy Elektronicznego Postępowania Upominawczego).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje

Powództwo zasługuje w całości na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w postaci dokumentów prywatnych, bowiem ich treść nie budziła wątpliwości sądu i stanowiła przekonujący i miarodajny dowód w sprawie. Nie ulega wątpliwości, że dokument prywatny, może również stanowić dostateczny dowód istnienia roszczenia i jego wysokości. Należy jedynie mieć na względzie, że moc dowodowa dokumentu prywatnego jest słabsza, niż dokumentu urzędowego, ponieważ nie korzysta on z domniemania, że jego treść jest zgodna ze stanem rzeczywistym. Jego przydatność dla wykazania określonej okoliczności powinna być zatem oceniana w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 k.p.c. przy uwzględnieniu całokształtu zebranego w sprawie materiału.

Ponadto sąd miał na uwadze, że artykuł 6 k.c. i art. 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane być muszą przede wszystkim i w ten sposób, że strona która nie przytoczyła wystarczających dowodów na potwierdzenie swoich twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na tej stronie spoczywał. Ponadto samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (wyrok Sądu Najwyższej z dnia 22 listopada 2001 r. I PKN 660/00, LEX nr 80854). W związku z powyższym, jeżeli materiał dowodowy zgromadzony i przedstawiony przez strony do oceny sądu nie daje podstaw do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z nieudowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

Niemniej jednak zauważyć należy, iż udowodnienie okoliczności wskazanych przez powoda, a zatem wykazanie, że twierdzenie o ich istnieniu jest prawdziwe wymaga natomiast przeprowadzenia postępowania dowodowego. Z kolei strona pozwana w sprawie w omawianym zakresie nie wykazała żadnej inicjatywy dowodowej. Wskazać również należy, że w podnoszonych zarzutach pozwana nie ma racji. Przedstawione zaś przez stronę powodową dowody, które są dokumentami prywatnymi, wskazują na istnienie wierzytelności, która powstała w wyniku niespłacania zaciągniętej przez Ł. L. pożyczki. Zgromadzony materiał dowodowy bezsprzecznie wskazuje rację po stronie powodowej, a zarzuty strony pozwanej jawią się jak nieuzasadnione i sprzeczne z materiałem dowodowym.

Z uwagi na treść art. 327 ¹ k.p.c. sąd poprzestał na wskazaniu dowodów, na których się oparł, natomiast nie omawiał dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, albowiem żadnemu z nich nie odmówił wiarygodności.

Odpowiedzialność pozwanego względem powoda wynika z art. 720 § 1 k.c., z którego wynika obowiązek zwrotu przez pożyczkobiorcę otrzymanych sum, w zw. z art. 3 ust. 1. ustawy o kredycie konsumenckim, z dnia 12 maja 2011 r. (Dz. U. z 2022 r., poz. 246 t.j.), w której przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Tym samym w niniejszym przypadku mamy do czynienia z kredytem konsumenckim o którym mowa w art. 3 ust. 1 i 3 przywołanej ustawy.

Żądanie powoda zostało oparte o art. 471 k.c. Artykuł ten wskazuje odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki niewykonania zobowiązań. Przytaczany przepis stanowi, iż dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odpowiedzialność kontraktowa (zwana też umowną bądź odpowiedzialnością na zasadach ogólnych) powstaje między wierzycielem, a dłużnikiem (więc między stronami stosunku zobowiązaniowego). Roszczenie wierzyciela o wykonanie przekształca się, zgodnie z art. 471 k.c., w roszczenie odszkodowawcze. Innymi słowy - roszczenie odszkodowawcze zastępuje roszczenie o spełnienie świadczenia zgodnie z treścią zobowiązania.

Odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy jest świadczeniem mającym naprawić szkodę spowodowaną niewłaściwym działaniem bądź zaniechaniem dłużnika - ma więc na celu wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem kontrahenta, a nie wymuszenie na nim wykonania zobowiązania zgodnie z treścią umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2009 r., II CSK 435/08, LEX nr 527121).

W doktrynie i judykaturze rozpowszechniony jest pogląd, iż do zaistnienia odpowiedzialności kontraktowej muszą zajść łącznie trzy przesłanki: niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania, fakt poniesienia szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania, a szkodą (por. tezę 2 wyroku Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2009 r., sygn. I CSK 84/09, LEX nr 551843) - odnosząc powyższe ustalenia do rozważań dotyczących problematyki ciężaru dowodu należy stwierdzić, iż analogicznie powód jest obowiązany do udowodnienia tych trzech okoliczności.

W świetle powyższego przepisu oraz stanowiska pozwanego należy wskazać, że powód ponad wszelką wątpliwość udowodnił istnienie zaległego zobowiązania po stronie pozwanej, okoliczności na podstawie których oparł swoje roszczenie oraz wykazał wymienione powyżej przesłanki odpowiedzialności kontraktowej dłużnika. Wskazać należy, iż do podstawowych obowiązków pozwanego z umowy pożyczki zawartej z powodem należał zwrot kwoty wykorzystanej pożyczki wraz z odsetkami, prowizją i opłatami (za prowadzenie rachunku i kart debetowej i kredytowej) w oznaczonym terminie. Bez cienia wątpliwości doszło do zawarcia umowy pożyczki oraz do powstania zaległości w jej spłacie, za które odpowiedzialność ponosi strona pozwana. To ona bowiem po uzyskaniu pożyczki nie dokonała jej spłaty w całości, dokonując jedynie częściowo spłaty. Częściowa spłata rat ujawnia w sposób niewątpliwy świadomość pozwanego bycia dłużnikiem powoda, a więc jest uznaniem niewłaściwym długu. Podkreślić również należy, iż dla skuteczności uznania niewłaściwego nie jest konieczny zamiar dłużnika wywołania skutku w postaci przerwy biegu przedawnienia, ale to, aby zachowanie dłużnika uzasadniało przekonanie wierzyciela, że dłużnik jest świadomy obowiązku i świadczenie na jego rzecz zostanie spełnione. Uznanie niewłaściwe długu może nastąpić zatem także w sposób dorozumiany. Tym samym nie ulega wątpliwości, że do zawarcia przedmiotowej umowy musiało dojść, a zachowanie dłużnika w postaci częściowej spłaty tylko potwierdza fakt zawarcia umowy.

Odnosząc się do zarzutu braku oryginałów dokumentów, z których strona powodowa wywodzi swe żądanie wskazać należy, iż powód wykonując zobowiązanie sądu ostatecznie przedstawił potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie umowy, aneksu do umowy, pełnomocnictwa dłużnika, informacji, oświadczeń oraz formularza informacyjnego (k. 117-130). Należy w tym miejscu również podkreślić, iż sąd nie znalazł podstaw do pominięcia dowodu z później załączonych dokumentów wskazanych powyżej, bowiem w niniejszej sprawie nie zostało przeprowadzone posiedzenie przygotowawcze, zaś zgodnie z art. 205 ¹² § 2 k.p.c. jeżeli nie zarządzono przeprowadzenia posiedzenia przygotowawczego, strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej aż do zamknięcia rozprawy, z zastrzeżeniem niekorzystnych skutków, które według przepisów kodeksu mogą dla niej wyniknąć z działania na zwłokę lub niezastosowania się do zarządzeń przewodniczącego i postanowień sądu. Potwierdzone za zgodność z oryginałami dokumenty, z których powód wywodzi swe roszczenie zostały złożone na zarządzenie przewodniczącego (k. 115), zatem nie można w niniejszej sprawie mówić, iż dowody te są spóźnione.

Nie ma racji również strona pozwana, która argumentuje, że powód nie udowodnił wymagalności swojego roszczenia bowiem nie zostało wykazane, aby bank wypełnił wszelkie wymagane umową oraz obowiązującymi przepisami prawa przesłanki do wypowiedzenia umowy, dlatego wypowiedzenie umowy jest nieskuteczne i nieprawidłowe. Z treści umowy wnika, że bank miał prawo wypowiedzieć przedmiotową umowę jeśli, m.in. pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni. Bank przedstawił dowody w postaci kopii wezwania do zapłaty z uwagi na nieuregulowanie jednej z rat wraz z oryginałem potwierdzenia odbioru (k. 19-20v) oraz kopii wypowiedzenia umowy wraz z oryginałem potwierdzenia odbioru (k. 21-22v), które zostało nadane już po upływie terminu do uregulowania zaległości. Z kopii wypowiedzenia wynika, że zaległość wynosiła ponad dwa okresy płatności, gdyż wynosiła ona wówczas kwotę 5.301,82 zł, zaś rata pożyczki wynosiła kwotę 1.843,69 zł. Tym samym, w ocenie sądu, spełnione zostały przesłanki do dokonania wypowiedzenia umowy.

Strona pozwana kwestionuje wyliczenie wysokości zadłużenia określonego w wyciągu z ksiąg bankowych, bowiem dokument ten nie ma mocy prawnej dokumentu urzędowego w postępowaniu cywilnym. W ocenie sądu zarzut ten jest chybiony. Strona pozwana nie wskazuje, co w wyliczeniach banku kwestionuje poprzestając na ogólnikowym stwierdzeniu i podważaniu mocy dowodowej tego dokumentu. Niemniej jednak zauważyć należy, iż w niniejszym postępowaniu przeprowadzono także dowody z dokumentacji związanej z zawarciem umowy pożyczki, aneksu do umowy, korespondencji banku dotyczącej opóźnień w spłacie, wypowiedzenia umowy. Ustalenie istnienia i wysokości wierzytelności powoda nie nastąpiło zatem wyłącznie na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych, ale na podstawie również innych dokumentów potwierdzających istnienie stosunku podstawowego i zasadność roszczenia. Jakkolwiek wyciąg z ksiąg bankowych przestał korzystać z domniemania autentyczności i prawdziwości dokumentu urzędowego na podstawie 244 § 1 k.p.c., to podobnie jak inne dokumenty bankowe pozostał dokumentem prywatnym, stanowiącym środek dowodowy w postępowaniu cywilnym (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2020 r., II CZ 11/20, LEX nr 3045998).

Zarzut pozwanego odnoszący się do niewykazania w sposób wystarczający w jaki sposób w toku obowiązywania umowy były dokonywane zmiany oprocentowania i jaki wpływ miało to na ustalenie wysokości raty kapitałowej i odsetek, a tym samym sposobu zarachowania dokonanych przez pozwanego wpłat, także jest bezzasadny. Lektura umowy pożyczki wskazuje, w zakresie odsetek pożyczkodawca obszernie i czytelnie wskazywał na ich wysokość i sposób obliczenia. Bezzasadny jest również argument strony pozwanej odnoszący się do tego, że powód nie wykazał zmian oprocentowania w konkretnych okresach i nie wykazał obowiązku informacyjnego do czego był zobowiązany zgodnie z przedmiotową umową. Podnieść należy, że oprocentowanie pożyczki oparte zostało o wskaźniki niezależne od banku (w zależności od sytuacji o WIBOR 3M, bądź maksymalne odsetki ustawowe). Ponadto pożyczkobiorca złożył oświadczenie o tym, że został poinformowany o ryzyku wynikającym z zastosowania zmiennej stopy procentowej, o ryzyku wzrostu wysokości oprocentowania pożyczki, a co za tym idzie o możliwości wzrostu spłacanej raty i jest świadom tego ryzyka. Złożył również oświadczenie o zapoznaniu się z treścią umowy i przeanalizowaniu zawartych w niej warunków i udzieleniu przez bank wszystkich dodatkowych wyjaśnień i informacji (k. 125v-126). Dlatego zarzuty te okazały się bezpodstawne.

W konsekwencji ustalone w niniejszej sprawie fakty: złożenie wniosku o pożyczkę i zawarcie tejże umowy, otrzymanie przez pozwanego od pożyczkodawcy kwoty pożyczki w wysokości 90.000 zł, częściowa spłata zobowiązania, w ocenie sądu pozwala w sposób nie budzący wątpliwości uznać za ustalony fakt zawarcia przez pozwanego z powodowym bankiem w dniu 18 lipca 2016 r. umowy pożyczki o treści przedłożonej przez powoda. Z ustalonego stanu faktycznego wynika ponad wszelką wątpliwość, że pozwany zawarł umowę pożyczki w wysokości wskazanej przez powoda. Pozwany nie spełnił zaciągniętego zobowiązania w całości. Z opisanych zaś wyżej względów ocenić należało, że strona powodowa wykazała, że istotnie łączyła ją ze stroną pozwaną umowa pożyczki, do której zwrotu ta ostatnia była zobowiązana, a czego nie uczyniła w terminie, ani w całości. Jednocześnie wskazać należy, iż żaden z zarzutów strony pozwanej wywiedziony w toku procesu nie okazał się skuteczny, a zwłaszcza dowiedziony. Podnoszone przez pozwanego argumenty nie znajdują poparcia w zgormadzonym materiale dowodowym i nie mogły mieć wpływu na rozstrzygnięcie.

Dlatego też w ocenie sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości co do dochodzonej kwoty o czym sąd orzekł jak w punkcie I (pierwszym) wyroku.

W zakresie odsetek sąd orzekł zgodnie z żądaniem strony powodowej zasądzając roszczenie w kwocie 45.014,55 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 ¹ k.c. od dnia 16 marca 2021 r. (tj. od dnia wystawienia wyciągu z ksiąg bankowych) do dnia zapłaty, a od kwoty 7.405,55 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 i 2 ¹ k.c. od dnia 24 marca 2021 r. do dnia zapłaty. Dlatego też na tych podstawach sąd orzekł w zakresie odsetek w punkcie I (pierwszym) wyroku.

Pozwany przegrał proces w całości i na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. należało zasądzić od niego zwrot kosztów procesu na rzecz powoda. Na wysokość zasądzonych kosztów składa się uiszczona przez powoda opłata od pozwu w wysokości 2.622 zł (w niniejszym postepowaniu – 2.022 zł i w (...) 600 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 5.400 zł odpowiadające stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800). Dlatego mając na uwadze powyższe w oparciu o powołane przepisy sąd orzekł jak w punkcie II (drugim) wyroku.

Odnosząc się do przyznanego kuratorowi wynagrodzenia wskazać należy, iż punktem wyjścia dla oceny zasadności wniosku o przyznanie kosztów jest art. 9 pkt 3 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1125 t.j.), z którego można wnioskować, że ustalając wysokość wynagrodzenia i zwrot wydatków poniesionych przez kuratora ustanowionego dla strony w danej sprawie, sąd winien mieć na względzie rodzaj sprawy, stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora.

Jak wynika z akt postępowania ustanowiony w niniejszej sprawie jako kurator dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego - adw. K. S. nie ustaliła adresu pozwanego. Kurator złożył natomiast w imieniu pozwanego odpowiedź na pozew (k. 63-64v), pismo procesowe (k. 103-106), stawiała się na wyznaczone terminy rozpraw w dniach 21 października 2022 r., 19 kwietnia 2023 r., planowanej publikacji w dniu 31 października 2022 r. oraz na publikacji wyroku w dniu 4 maja 2023 r. W związku ze wskazanym nakładem pracy kuratora uznać należy, że wniosek o przyznanie wynagrodzenia zasługiwał na uwzględnienie.

Wysokość wynagrodzenia kuratora dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu uregulowana została w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 536). Wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej „kuratorem”, ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2368 i 2400), a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny - w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności radców prawnych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 225 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 i 2400 oraz z 2018 r. poz. 138), w obu przypadkach nie mniej niż 60 zł. Wysokość wynagrodzenia w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w kwocie wyższej niż określona powyżej, a nieprzekraczającej wskazanych stawek minimalnych, jeżeli uzasadnia to:

1) nakład pracy kuratora, w szczególności czas poświęcony na przygotowanie się do działania w postępowaniu, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie;

2) wartość przedmiotu sporu;

3) stopień zawiłości sprawy.

Stawki minimalne wynagrodzeń za czynności adwokackie określone zostały Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) - w odniesieniu do wartości przedmiotu sprawy. Przy wartości przedmiotu sprawy wynoszącego w niniejszym procesie kwotę ponad 50 tys. zł, stawką minimalną według § 2 pkt 6 przywołanego rozporządzenia jest kwota 5.400 zł, a 40% z tej stawki to 2.160 zł. Dlatego też sąd obliczając wynagrodzenie kuratora w osobie adw. K. S. sąd przyznał wynagrodzenie w kwocie 2.160 zł podwyższone o podatek od towarów i usług, tj. łącznie 2.656,80 zł. W zakresie powyższego rozstrzygnięcia, sąd miał na uwadze Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2021 r. (sygn. III CZP 68/20, LEX nr 3251984), z której to wynika, że wynagrodzenie kuratora procesowego ustanowionego na podstawie art. 69 § 1 k.p.c., obowiązanego do rozliczenia podatku od towarów i usług, sąd podwyższa o kwotę tego podatku. W tych okolicznościach kwota 2.160 zł podwyższona o podatek od towarów i usług, tj. łącznie 2.656,80 zł uwzględnia nakład pracy kuratora i czynności podjęte w sprawie mając na uwadze treść rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej.

Na tych podstawach sąd orzekł jak w punkcie III (trzecim) wyroku.

Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 k.p.c. sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zwoleniu kwotę 2.656,80 zł tytułem wydatków. Pozwany przegrał proces w całości i dlatego sąd postanowił obciążyć go całością wydatków, które były tymczasowo finansowane z rachunku Skarbu Państwa. Na opisane wydatki złożyło się wynagrodzenie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego obliczone w oparciu o przepisy przywołane w uzasadnieniu do punktu III niniejszego wyroku, a które to wynagrodzenie finansował tymczasowo Skarb Państwa.

Powyższe motywy legły u podstaw rozstrzygnięcia z punktu IV (czwartego) wyroku.

Sędzia Robert Tomikowski